Initiatief door heel Nederland
‘Met je hart’ brengt ouderen die zich eenzaam voelen samen
Het lijkt op het eerste oog gewoon een restauranttafel met zes vrolijk etende en pratende gasten op leeftijd. Maar bij de pastabar Van Oost vindt op deze mooie zomeravond een bijzondere ontmoeting plaats. De eters zijn zes ouderen uit de buurt, die allemaal op hun eigen manier met eenzaamheid kampen.
Door de stichting ‘Met je hart’ worden ze elke maand een avond getrakteerd op een maaltijd, maar vooral ook op gezelschap. Het is een van de duizenden ontmoetingen voor eenzame ouderen die de stichting jaarlijks organiseert.
Eenzaam
Gezeten tussen vrijwilligers Olga en Julia genieten Coba van Oostrom (86) en Gijsberta Oostveen-Steenbeek (89) van het eten én van hun disgenoten. Want hoewel ze allebei al meer dan zestig jaar in dezelfde straat wonen, voelen ze zich toch geregeld eenzaam. ‘Mijn man is al 28 jaar dood’, zegt mevrouw Van Oostrom. ‘Ik heb een goede band met mijn kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen, maar die hebben hun eigen leven. In de straat wonen veel studenten, met wie ik geen band heb. Steeds meer bekenden gaan dood. Hoe ouder je bent, hoe moeilijker je contacten maakt. Daarom is dit héél waardevol. Echt een verzetje.’
*Muziek speelt* Beeldtekst: EŽn tegen eenzaamheid Beeldtekst: Week tegen eenzaamheid Marianne van den Anker – ambassadeur EŽn tegen eenzaamheid: Myrthe Blankers, vrijwilliger bij Met je hart in Tilburg, normaal gingen jullie op pad met de tas, Meet & Greet, maar ja, toen kwam corona. Wat ging je toen doen? Myrthe Blankers – vrijwilliger Met je hart: Wij konden alle workshops, die we hadden bedacht voor ouderen om elkaar te ontmoeten door middel van kunst, niet uitvoeren. Marianne van den Anker: Oplossing gevonden in? Myrthe Blankers: Ja, bellen, met Met je hart. Ik zei: Nou, ik wil toch graag iets doen voor de ouderen, helemaal nu. En ik ben gaan bellen en ik kreeg een lijstje met een aantal mensen die ik ging bellen en met twee daarvan had ik een ontzettend goeie klik. Met meneer Van Hautum kon ik heel hard lachen en met mevrouw Goossens had ik heel goeie gesprekken. Marianne van den Anker: Hoe heb jij het voor elkaar gekregen dat zij elkaar hebben ontmoet, meneer Van Hautum en mevrouw Goossens? Myrthe Blankers: Nou, ik zat op de fiets met hem en ik zei: Nou, misschien is het ook wel iets voor u. En hij zei: Ja, wie weet, wie weet? Marianne van den Anker: Mevrouw Goossens, het was coronatijd. Wat betekent dat voor u en voor uw leven? Mevrouw Goossens – deelnemer Met je hart: Heel veel. Want je krijgt niemand meer op visite, je kunt nergens naartoe. En dat vond ik echt wel vervelend. Meneer Van Hautum – deelnemer Met je hart: M’n kinderen kwamen niet meer. Ja, ‘niet meer’, dat wil zeggen: buiten voor het raam. Marianne van den Anker: Ja, zwaaien. Meneer Van Hautum: Zwaaien en… *Kusgeluidjes* En dat werd me soms wat… Marianne van den Anker: Ja, te veel. Te veel, ja. En was er meteen een klik tussen u en meneer Van Hautum? Mevrouw Goossens: Ja. Ja. En toen zijn wij samen gaan bellen en afgesproken en een keer ergens wezen koffiedrinken en een keer wezen lunchen ergens. En dat was heel gezellig. Marianne van den Anker: Ja, u bent een ontzettend gezellige meneer. Maar toch moeten we vaststellen dat, zeker in het begin van de corona, het fijn was dat Myrthe u ook belde vanuit Met je hart. Meneer Van Hautum: Ja, ja. Ja, en die is ook bij mij dus op bezoek gekomen en toen hebben we ook leuk gekletst en zo. Totdat ze dus op een gegeven moment zei: Willem, wat zou je ervan denken als we dus contact gaan zoeken? Met nog een mevrouw die dan dus ook alleen was en die dan ook de behoefte had om dus met anderen in contact te komen. En zie wat ervan gekomen is, h. Marianne van den Anker: Ja, fantastisch. Wat vindt u zo leuk aan meneer Van Hautum? Mevrouw Goossens: Nou, dat hij een aardig eind weg kletst en dat hij eigenlijk nooit vast zit in z’n praat. Dus dat vind ik eigenlijk wel leuk. Ja. Marianne van den Anker: Matties, zouden wij zeggen in Rotterdam. Mevrouw Goossens: Ja, ja. Marianne van den Anker: Wat zeggen we hier in Tilburg? Mevrouw Goossens: Vriendschap, h. Marianne van den Anker: Ja, gewoon echte vriendschap, uit het hart. Mevrouw Goossens: Ja. Marianne van den Anker: Met je hart, uit het hart. Mevrouw Goossens: Ja. Marianne van den Anker: En wat zou u voor een stickertje op het contact plakken? Is het vriendschap, is het meer, is het? Meneer Van Hautum: Nee, het is niet meer dan gewoon vriendschap. Marianne van den Anker: Ja. Meneer Van Hautum: Dus we hebben voor de rest geen klikken meer. Marianne van den Anker: H, dat hoopten wij natuurlijk nog stiekem, dat de romantiek nog ergens zou oplaaien. Meneer Van Hautum: Jawel, jawel, maar ja… Nou, ja. Ja, nou u dat zegt, zou het… Marianne van den Anker: Hahaha. Zullen we daar gewoon eens even op proosten, met een kopje koffie, op veilige afstand? Meneer Van Hautum: Ja, ja. Zullen we klinken dan?
Marianne van den Anker: Proost. Meneer Van Hautum: Proost, h. Marianne van den Anker: Op Met je hart, op uw vriendschap. Meneer Van Hautum: Ja, ja. Marianne van den Anker: En op het leven. Meneer Van Hautum: En op het leven, ja, zeker. Marianne van den Anker: Met je hart, straks als het weer allemaal voorbij is qua corona, wat gaan jullie dan doen, wat staat er op het programma? Myrthe Blankers: Met je hart organiseert vooral etentjes, dus die gaat veel dingen ondernemen met ouderen. En wij organiserenÉ Factorium organiseert culturele workshops, activiteiten, en dat gaan we ook samen doen. Dus Met je hart en Factorium werken ook samen, zodat wij voor de ouderen iets anders kunnen organiseren dan met elkaar aan tafel zitten en koffiedrinken. Maar door middel van dans, theater, po‘zie, muziek elkaar toch op een heel andere manier ontmoeten. Marianne van den Anker: Wat zijn de plannen voor de toekomst? Hoe gaan jullie je vriendschap verder vervolgen? Mevrouw Goossens: Ja, ik heb van de week gevraagd of hij van spelletjes hield. *Muziek speelt*
Een video over een prachtig ontmoetingsverhaal. Marianne van den Anker, ambassadeur van Eén tegen eenzaamheid, bezocht de deelnemers van Stichting Met je hart in Tilburg voor de Week tegen Eenzaamheid 2020 .
Opfleuren
Mevrouw Oostveen-Steenbeek is het roerend met haar eens: ‘Ik vind dit heel belangrijk. Ik ben bijna doof en zie niet zo best meer. Dan kom je niet zo ver meer buitenshuis. Ik heb zes kinderen, maar die zijn druk. Als ik ze vraag komen ze wel, maar dat kan natuurlijk niet altijd. Daarom voel ik me best eenzaam, vooral ’s avonds. Ik ben hier erg blij mee.’ Aan de andere kant van de tafel knikt Lex Bakema (79) instemmend. ‘Ik ga nog graag naar mijn stamkroeg en noem mezelf niet echt eenzaam, maar ik heb toch mensen leren kennen hier. En ik zie anderen echt opfleuren.’
Eén euro extra
De maandelijkse maaltijden en andere ontmoetingen worden door de stichting betaald uit de opbrengst van de campagne ‘EET met je hart’. Elk jaar wordt gasten in deelnemende restaurants gevraagd per rekening vrijwillig één euro extra te betalen. De campagne loopt zes weken, van begin november tot half december – de tijd van het jaar waarin mensen volgens Met je hart toch al wat meer naar elkaar omkijken – en begon ooit in zeven Utrechtse zaken. Inmiddels zijn het er in de Domstad meer dan 90. In totaal doen momenteel 500 restaurants in 26 steden mee.
Vanaf 1 november: EET met je hart campagne: bij het afrekenen helpt je door € 1,- te doneren. Deze waardevolle euro wordt besteed aan ontmoetingen in de gemeente waar deze geschonken wordt. Kijk op metjehart.nl welke restaurants meedoen.
Reportage
Initiatiefneemster Babs van Geel, van huis uit econoom en psycholoog, stapte jaren geleden uit het bedrijfsleven. Ze wilde zich maatschappelijk nuttiger maken. Toen ze een opleiding tot fotograaf volgde, kwam ze in contact met een alleenstaande oudere vriendin van een oom. Ze werkte maanden aan een reportage over de vrouw, en werd zich bewust van wat eenzaamheid voor ouderen betekent. ‘Al gaf ze het uit trots niet toe, ze wás eenzaam. En dat hebben we niet in de gaten in dit rijke land, waar iedereen op zichzelf is gericht en vaak niet naar anderen omkijkt. Ik besefte dat ook ik er aan voorbijging.’
Zichtbaar
Babs verdiepte zich in het probleem en zag dat veel ouderen zich vaak alleen voelen. ‘Ze zijn nog best vitaal, maar hebben toch beperkingen en zijn niet meer zo zelfredzaam. Neem bijvoorbeeld oudere mannen die hun partner verliezen. Die zijn vaak in één klap hun hele sociale context kwijt en vallen in een gat. Maar die onzichtbare mensen doen er natuurlijk nog wel toe. Die moet je niet wegstoppen. Dus wilde ik ze zichtbaar maken door iets kleinschaligs voor ze neer te zetten. In hun eigen buurt, zodat ze weer met anderen in contact komen én blijven.’
Met je hart
Ze vatte het idee op om met de lokale horeca iets voor deze groep mensen te doen, en zette Met je hart op. ‘Kleinschalig, maar wel met het idee dat het zich als een olievlek moest gaan uitbreiden.’ Ambassadeurs als Claudia de Breij en de Utrechtse burgemeester Jan van Zanen hielpen een handje. De olievlek groeit. Meer dan 2.000 mensen hebben zich inmiddels in 26 plaatsen ingezet als vrijwilliger voor Met je hart.
Klaverjassen
De maandelijkse ontmoetingen in restaurants vormen nog altijd de hoofdmoot van het werk van Met je hart. Babs: ‘Dat is zo’n 80 procent van wat we doen, want samen eten verbindt als niets anders.’ Maar er gebeurt meer. Zo worden er buurttafels gehouden, zanglessen gegeven, spelmiddagen opgezet en uitstapjes georganiseerd. ‘We willen de vrijwilligers niet in een keurslijf dwingen, juist niet. Er is veel ondernemerschap in de kernteams, veel input uit het bedrijfsleven. Dat stimuleren we. En in de kernteams zitten ook vaak mensen uit de formele zorgsector. Zij zetten een extra stap voor ons, omdat ze zien dat ons werk hún cliënten heel erg goed doet.’
Mooi om te leven
En dat doet het zeker. ‘Ik heb hier nieuwe mensen leren kennen’, zegt Henk Jansen (75) van achter zijn bord spaghetti bij Van Oost. ‘Dat gaat anders niet zo makkelijk meer. Ik voel me inderdaad best wel eens eenzaam. Zo’n avond uit is gewoon even wat anders.’ Zijn buurvrouw Elly Bliek, met 94 jaar de tafeloudste, is een vaste bezoekster van de etentjes en de maandelijkse buurttafel. ‘Ik vind het nog steeds mooi om te leven, en ik kom hier graag.’ Naast haar zit Johan de Bruin (78), die met mevrouw Bliek inmiddels ook een klaverjasteam vormt. ‘We gaan elke vrijdag samen kaarten’, glundert hij. ‘Als ze aardig is tenminste’, voegt hij er met een knipoog aan toe. ‘Wat een grote mond. Moet je doen als je me alleen hebt!’, zegt mevrouw Bliek met een gulle lach.
Vrolijk lachen
Meneer De Bruin verloor zijn vrouw anderhalf jaar geleden en voelt zich best vaak alleen. ‘Ik ga elke dag naar buiten, want hele dagen binnenzitten is echt eenzaam. Iedereen is aan het werk, en ik vind het thuis dan snel een dooie boel. Ik kom hier graag, want zo heb ik weer contact met mensen.’ Mevrouw Bliek: ‘Nou, daar zijn we klaar mee!’ Meneer De Bruin: ‘Jou heb ik het afgelopen jaar ook goed leren kennen.’ Mevrouw Bliek: ‘Ja, té goed!’ Vrolijk lachend vervolgen ze de maaltijd.
Levensveranderend
De klaverjasuitstapjes van mevrouw Bliek en meneer De Bruin zijn een mooi voorbeeld van wat Babs ook hoopt te bereiken met Met je hart: ‘Wij zetten iets kleinschaligs neer en de ouderen gaan er vervolgens zelf mee aan de haal. Ik ken veel voorbeelden van mensen die buiten ons om samen dingen ondernemen. Mensen voor wie de ontmoetingen hier echt levensveranderend zijn. Die een band met anderen hebben gekregen die er anders niet zou zijn geweest. Ik ben dan ook echt heel erg trots op de impact die we hebben.’
Meer weten?
Kijk voor meer informatie op metjehart.nl Zelf aan de slag als vrijwilliger? Kijk hier.
