Kinderen bezoeken ouderen met dementie

Taboes doorbreken en je medemens beter leren begrijpen: dat begint bij kinderen. Daarom begon Alzheimer Centrum Limburg het Adoptieproject: Jong Adopteert Oud.

Tijdens dat project leren kinderen niet alleen omgaan met dementie, maar met bezoekjes doorbreken ze ook het sociale isolement van ouderen met deze ziekte. Fania Dassen, coördinator van het project: “Ouderen fleuren meteen op van de kinderen. Ze doen kleine dingen met een groot effect.”

Altijd maatwerk

Het Adoptieproject koppelt zorginstellingen, zoals verpleeghuizen, aan basisscholen. Een voorlichter begeleidt het traject. Fania: “Als de koppeling er eenmaal is, brengen we de wensen bij elkaar. Sommige verpleeghuizen hebben bijvoorbeeld liever kleine groepjes kinderen op bezoek; andere vinden een hele klas geen probleem. Voor scholen geldt hetzelfde: de ene wil dat elk kind één keer een bezoekje brengt; de andere ziet liever dezelfde kinderen vaker op visite gaan.”

“Er is dus geen vaste vorm, maar altijd maatwerk. Zodra we daar afspraken over hebben gemaakt, krijgen de kinderen van groep 7 en 8 een gastles over dementie. De voorlichter leert ze dan over de hersenen, dementie en hoe je daarmee omgaat.”

Er is een meneer die standaard knorrig wakker wordt. Maar op de dag dat de kinderen komen, komt hij altijd vrolijk uit bed.

Van knutselen tot wandelen

Na dat theoretische deel is het tijd voor het echte werk: de bezoekjes aan ouderen met dementie. “De activiteiten zijn heel verschillend”, vertelt Fania. “Het gaat vooral om dagelijkse dingen. De kinderen maken bijvoorbeeld ontbijt voor de ouderen, knutselen samen of doen mee aan de gymnastiek. Iets simpels als een wandeling of koffie drinken vinden ze ook heel leuk.”

De bezoekjes zijn voor jong en oud een groot succes. “Voor de kinderen is het eerst vaak spannend, maar ze zijn al snel enthousiast. De ouderen fleuren helemaal op. Het geeft ze een leuke dag en een boost om in actie te komen. Hun kleine, vaak eenzame wereldje wordt even wat groter. Dat geeft ze het gevoel dat ze weer bij de maatschappij horen.”

Iedereen vrolijk

Fania heeft al veel mooie dingen gezien. “Er is een meneer die standaard knorrig wakker wordt. Maar op de dag dat de kinderen komen, komt hij altijd vrolijk uit bed.” Ook een oud-lerares is haar bijgebleven. “Vorig jaar keerden we het om: een aantal ouderen mocht de kerstviering op een basisschool bijwonen. Daar zat een vrouw tussen die vroeger lerares was op die school. Ze vond het geweldig om terug te zijn. Alleen dat was al genoeg om haar dag te maken.”

Die vrolijkheid blijft daarna hangen in het verpleeghuis. “De hele afdeling leeft op, zelfs de mensen die erg dement zijn en weinig meekrijgen. Het personeel merkt dat de blije stemming blijft hangen en ook die bewoners de volgende dagen vrolijker zijn.”

Lastige tijd

In deze lastige coronatijd doet Fania er alles aan om de activiteiten te laten doorgaan. “Juist nu voelen veel ouderen zich nog eenzamer. We kijken dus goed naar wat wel kan. Op sommige scholen maken kinderen bijvoorbeeld een half kunstwerk, dat de ouderen vervolgens afmaken. Of ze nemen een filmpje op, waarop de ouderen als reactie ook een filmpje voor de kinderen maken. Brieven en kaartjes naar elkaar sturen gebeurt ook. En één school ging langs in de binnentuin, op veilige afstand, om naar de ouderen te zwaaien en liedjes te zingen. Maar we hopen natuurlijk dat we snel weer fysieke bezoekjes kunnen organiseren.”

Uitbreiding naar het hele land

Op dit moment speelt het Adoptieproject zich vooral in Zuid-Limburg af, met enkele koppelingen in de rest van het land. Maar daar komt snel verandering in. Fania: “We hebben net een mooie subsidie gekregen van ZonMw. Daarvan gaan we onder andere een effectstudie doen, zodat we straks wetenschappelijk bewijs hebben van de effecten van de bezoekjes op zowel kinderen als ouderen. Daarnaast geeft de subsidie ons de kans om het project te verbeteren en verder uit te breiden. Zo gaat Alzheimer Nederland in het hele land nieuwe vrijwillige voorlichters werven. Op die manier maken we eenzaamheid niet alleen bespreekbaar, maar kunnen we het in de toekomst hopelijk ook voorkomen.”

Meer informatie

Kijk dan op de website van Alzheimer Nederland. Ben je enthousiast en wil je jouw basisschool of zorginstelling opgeven, of jezelf aanmelden als voorlichter? Stuur dan een mail naar adoptieproject@maastrichtuniversity.nl.