Initiatief in Rotterdam, Zuid-Holland
Met een maatje in gesprek over levensvragen
Het Goede Gesprek is een maatjesproject voor ouderen die over levensvragen willen praten.
‘Het Goede Gesprek’ is een maatjesproject
bedoeld voor ouderen die kampen met verlieservaringen.
En dat kan zijn, het verlies van een partner,
het verlies van gezondheid.
En die daar eigenlijk zelf niet meer goed uitkomen.
En die maatjes die we inzetten gaan niet dat verlies
compenseren of oplossen,
maar die gaan gewoon aandacht besteden aan die ouderen.
Want wat we wilde was een geestelijk verzorger,
die vrijwilligers ging werven en ging trainen.
Maar, die ook de intake bij de ouderen deed.
Ik ben als geestelijk verzorger verbonden aan dit project,
omdat geestelijk verzorgers wat meer aandacht hebben
voor trage vragen van het leven.
Je hebt de snelle vragen, zoals:
‘Waar kan ik terecht voor vrijwilligerswerk?’
Nou, daar kan je vrij snel een antwoord op vinden.
Maar, het leven stelt soms ook andere vragen aan je
die wat meer tijd kosten.
Zoals: ‘Waarom gebeurt dit?’
‘Waarom word ik nu opeens ziek?’
‘Waarom moet ik mijn vrouw verliezen?’
Nou, dat zijn vragen, die hebben meer tijd nodig.
En die hebben aandacht nodig
en als geestelijk verzorger zijn we daarin juist gespecialiseerd.
Dus geen hulpvragen, maar levensvragen.
Met behulp van de subsidie van ZonMw,
hebben we een beeldplaat ontwikkeld
en die beeldplaat is eigenlijk een onderzoeksinstrument.
Binnen het project ‘Het Goede Gesprek’
ben ik benaderd als onderzoeker.
Omdat ik zelf heel veel doe met creatieve technieken
in kwalitatief onderzoek, had ik het idee:
‘Is het niet leuk om de vragenlijst om te zetten in een beeldplaat?’
En toen hebben we een illustrator erbij gehaald.
En die heeft, eigenlijk van de hele vragenlijst,
een visuele weergave gemaakt.
En dat is erg leuk, omdat je aan de hand van de praatplaat
de mensen kan interviewen.
Maar, je kan ook de regie wat meer bij de ouderen leggen.
Dus je kan eigenlijk ook zeggen:
‘Nou, met welke vraag wilt u beginnen?’
In het begin check ik van: ‘Loopt het goed?’
Check ik bij de oudere, check ik bij de vrijwilliger.
En dan na een half jaar is het moment,
waarop ik met het meetinstrument langs ga.
En dat is eigenlijk het moment:
‘We zijn een half jaar onderweg. Hoe gaat het nu?’
‘En is het nu wat je verwacht had?’
Soms hebben ouderen ook zin gekregen om iets anders te gaan doen.
Te gaan participeren in een project
of een activiteit te gaan oppakken.
Als het maatjescontact voorgezet wordt,
omdat die behoeft er nog steeds is,
dan gaan we weer een half jaar verder.
En dan kom ik na een halfjaar weer terug,
met hetzelfde meetinstrument.
En dan maken we opnieuw de balans op.
In het algemeen zegt op een gegeven moment een oudere:
‘Ja, ik kan nu weer verder.’
Misschien is dat ook wel een sterkte van de vrijwilliger,
in het contact met die oudere,
dat die dus ook weet waar die oudere het soms over heeft.
Dat ‘Goede Gesprek’ of het nu door gaat of niet,
dat maakt voor ons niet zoveel uit.
Want wij gaan gewoon door hebben wij al besproken.
“Het Goede Gesprek is voor ouderen die kampen met verlieservaringen en die daar zelf niet meer goed uitkomen”, legt Veronique Vaarten, buurtcoach van WMO Radar in Rotterdam uit. Denk aan het verlies van een partner, maar ook verlies van gezondheid. De maatjes kunnen dat verlies niet compenseren of oplossen, zegt Vaarten, maar zij kunnen wel aandacht hebben voor de levensvragen van de ouderen.
Vragen die tijd nodig hebben
De maatjes zijn vrijwilligers en zij worden begeleid worden door geestelijke verzorgers. Irene van Binsbergen is zo’n geestelijk verzorger: “Het leven stelt soms vragen aan je die tijd kosten om te beantwoorden, zoals ‘waarom gebeurt dit?’ of ‘waarom word ik opeens ziek?’. Die vragen hebben meer tijd nodig. Die hebben aandacht nodig.”
Methodiek met praatplaat
Om de betekenis van de gesprekken in beeld te brengen, is een “praatplaat” ontwikkeld om met de deelnemers in gesprek te gaan. In het filmpje licht Van Binsbergen die toe.
Ze checkt regelmatig bij de oudere en de vrijwilliger of de gesprekken goed gaan. En na een halfjaar maken ze samen de stand op. Soms hebben ouderen ook zin gekregen om iets anders te gaan doen, te gaan participeren in een project of een activiteit te gaan oppakken, zegt Van Binsbergen. En als er behoefte aan is kan het maatjesproject ook doorgezet worden. Vaarten: “En over het algemeen zegt een oudere op vergeven moment: ‘ja, ik kan nu weer verder’.”
Dit initiatief en vele anderen worden ondersteund door een subsidie van ZonMw in het kader van het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid. Kijk hier voor meer informatie over Het Goede Gesprek.
