Samenwerken in de lokale aanpak van eenzaamheid

‘Een sterk netwerk’ is een van de pijlers van de lokale aanpak van eenzaamheid. In dit artikel laten we zien hoe maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven met gemeenten de handen ineenslaan om bijvoorbeeld eenzaamheid te signaleren of initiatieven van de grond te krijgen. Met PostNL, RegioBank en MDT.

“Alle lichten op groen”

Zowel zorgprofessionals als ondernemers zien vaak signalen van eenzaamheid, maar weten niet altijd waar ze met hun zorgen terechtkunnen. Een ‘Signaalpunt tegen Eenzaamheid’ zorgt voor één centrale plek waar dit kan én biedt gemeenten de mogelijkheid voor samenwerking met bedrijfsleven en organisaties.

De gemeente Terneuzen werkt met een team van getrainde maatschappelijk werkers die de binnengekomen meldingen opvolgen. Regisseur eenzaamheid Carine Bentveld is proactief in de gemeente om eenzaamheid en het Signaalpunt onder de aandacht te brengen. Ze gaat vaak bij ondernemers langs om te vertellen wat ze kunnen doen. “Ik vraag ondernemers of ze zich wel eens zorgen maken om iemand, en hun antwoord is helaas vaak ja. Dan gaan daarna vaak alle lichten op groen en ontstaat er een mooie samenwerking. Ze zijn blij dat ze iets met hun zorgen kunnen doen.”

Ondernemers zijn blij dat ze door het signaalpunt iets met hun zorgen kunnen doen.

Zo maakte de manager van de Jumbo zich zorgen om een vaste klant die meerdere keren per dag naar de winkel kwam en er steeds onverzorgder uitzag. Bentveld: “Voorheen zou hij de politie of de GGD gebeld hebben, maar die kunnen vaak niet zoveel doen vanwege privacy. Nu kan hij eenvoudig een melding bij het Signaalpunt doen en weet hij dat we er iets mee doen.”

Bezorgde pakketbezorgers

Het Signaalpunt werkt alleen als er meer partijen op de hoogte zijn van het bestaan. “Partijen die eenzaamheid tegenkomen, moeten van het bestaan weten. Alleen zo kan het goed werken”, roept Karina Heslinga op. Ze werkt als projectmanager voor het PostNL Bijzondere Momenten Fonds en legt de pakketbezorgers van PostNL uit waar ze een signaal kwijt kunnen in gemeenten met een Signaalpunt.

De pakketbezorgers van PostNL komen dagelijks in bijna alle straten van Nederland. Omdat ze zoveel mensen zien, merken ze soms ook op als er iets bij iemand thuis niet helemaal in de haak lijkt. Daarom biedt PostNL hun pakketbezorgers een weg naar het Signaalpunt om daar zulke zorgen te signaleren. Heeft iemand bijvoorbeeld altijd de gordijnen dicht, stapelt de post zich achter de voordeur op of doet die ene persoon altijd in pyjama open, ook al is het midden op de dag?

Voorheen bleven de bezorgers er vaak mee zitten als ze zorgen over iemand hadden. Nu weten ze precies waar ze terechtkunnen. Heslinga: “Zo hopen we dat we de zorgen over een vermoeden van eenzaamheid weg kunnen nemen.”

Gezicht in de buurt

Daar waar in de gemeente Terneuzen Bentveld zelf langs ondernemers gaat om samenwerkingen op te zoeken, werkt het soms ook andersom. De RegioBank nam onlangs contact op met de gemeente Goeree-Overflakkee om te onderzoeken of ze iets voor elkaar én voor de bewoners van de gemeente konden betekenen.

“RegioBank werkt nauw samen met lokale financieel adviseurs. Dit zijn zelfstandig ondernemers die vaak al jaren in de buurt wonen en echt hart hebben voor de plek waar ze wonen en werken. Ze zijn een bekend gezicht voor de bewoners en weten wat er speelt. Ze kennen de mensen die er wonen goed en weten wat er nodig is om fijn te kunnen wonen, werken en leven”, vertelt Stephanie Abbel, business developer en bij RegioBank lid van de kennisgroep leefbaarheid.

Abbel: “Het vergroten van de leefbaarheid doen we op twee manieren. We proberen buurten economisch vitaal te houden en staan voor het vergroten van de sociale cohesie in een buurt.” In totaal werken er 465 zelfstandig adviseurs in 256 gemeenten.

Het doel van RegioBank is lokaal de leefbaarheid te verhogen. Dat doet de bank onder andere door de sociale cohesie te versterken en initiatieven te organiseren die mensen samen brengen. Zo heeft RegioBank in samenwerking met het Oranje Fonds het Voordebuurt Fonds. In 13 gemeenten (stand februari 2023) is RegioBank deelnemer aan de lokale coalitie tegen eenzaamheid.

In 13 gemeenten is RegioBank deelnemer aan de lokale coalitie tegen eenzaamheid.

“Doe je hardloopschoenen aan en maak een plan”

Recent kwam daar gemeente Goeree-Overflakkee bij. “De RegioBank benaderde ons zelf en wilde graag meedoen in onze lokale aanpak tegen eenzaamheid. Daar werden wij direct enthousiast van!”, zegt Eric Godrie, senior beleidsadviseur maatschappelijke ontwikkelingen. “Binnen een week zijn we bij elkaar gekomen. We zijn nu aan het verkennen wat we voor elkaar, maar vooral voor de klant én inwoner kunnen betekenen.”

Voorheen waren ondernemers op het thema eenzaamheid geen logische partners van de gemeente. “Maar die blinde vlek werd ruw verstoord door de RegioBank, in positieve zin.” Godrie is blij met elke stap die ze tot nu toe samen hebben gezet. “Ik zou tegen mijn collega’s willen zeggen: gewoon doen! Maar trek wel je hardloopschoenen aan, want het zijn wel ondernemers. Probeer elkaar zo snel mogelijk fysiek te ontmoeten.”

Ik zou tegen mijn collega’s willen zeggen: gewoon doen!

Karin Voorn werkt als zelfstandig financieel adviseur in Middelharnis en is blij met de prille samenwerking met de gemeente. “We willen klanten meer bieden dan financieel advies. Mensen komen hier vaak ook binnen voor een praatje. Dan hoor je zoveel verhalen. We proberen naar ze te luisteren en kunnen nu door de samenwerking met de gemeente ook echt iets gaan dóen.”

Subsidie om jongeren impact te laten maken

Niet alleen ondernemers willen zich graag inzetten, ook jongeren willen graag iets betekenen voor hun medemens. Hiervoor is de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) een uitkomst. Dit is een programma van het ministerie van OCW. Jongeren tussen de leeftijd van twaalf en dertig kunnen zich door verschillende projecten enkele weken of maanden inzetten voor de samenleving. Eén van de thema’s die daarbij aan bod komt, is het verminderen van eenzaamheid. Denk aan het deelnemen van een buddyproject, op stap gaan met ouderen of taalles geven aan nieuwkomers.

Met MDT kunnen jongeren zich door verschillende projecten enkele weken of maanden inzetten voor de samenleving.

Het contact werkt natuurlijk twee kanten op. Naast dat jongeren in contact komen met bijvoorbeeld eenzame ouderen, haalt het henzelf ook uit hun bestaande bubbel en ontmoeten ze mensen die ze normaal niet zo snel zouden ontmoeten. Onderling hebben de jongeren ook veel contact. Er worden trainingen en bijeenkomsten georganiseerd waar jongeren ook met elkaar in contact komen.

Om gemeenten kennis te laten maken met MDT is er een subsidie beschikbaar. Op deze pagina vind je daar alle informatie over.

Meer informatie

Wil je als gemeente aan de slag met een van de in dit artikel genoemde partijen? Neem contact op met jouw Eén tegen eenzaamheid-adviseur of mail eenzaamheid@minvws.nl. Meer tips over samenwerken met ondernemers? De handreiking ‘Ondernemers betrekken’ biedt veel praktische tips.

 Dit artikel is geschreven op basis van de masterclass ‘Innovatieve samenwerkingen in de spotlight: morgen kun je ermee aan de slag’, die plaatsvond op 14 februari jl.