Zeist
Op huisbezoek bij 75-plussers in Zeist
In Zeist voelen veel mensen zich eenzaam, mede veroorzaakt door de maatregelen rond corona. De gemeente wil de ruim 5.000 75-plussers in beeld houden en weten hoe het met ze gaat. Niets geeft een beter beeld dan letterlijk bij ze aan te kloppen en te vragen ‘Hoe gaat het met u?’ In dit 75+ huisbezoek project trekt de gemeente Zeist op met de lokale coalitie tegen eenzaamheid. Welzijnsorganisatie MeanderOmnium coördineert het project en traint de vrijwilligers die de huisbezoeken afleggen.
“Vorig jaar hebben we 750 eenzame ouderen en mantelzorgers aan huis bezocht voor een gesprek en het uitdelen van taart”, vertelt Marcel van der Vaart, beleidsadviseur Sociaal Domein bij de gemeente Zeist. “We zagen hoe mensen dat ontzettend op prijs stelden. En dit was nog maar een klein deel van de groep van in totaal ruim 5.000 ouderen van 75 jaar en ouder in Zeist.
Bezoek van minister Hugo de Jonge
Om met eigen ogen te zien hoe de aanpak in Zeist werkt, bezocht minister Hugo de Jonge woensdag 21 april 2021 de gemeente (Bekijk het filmpje).
Gezamenlijk project
Het viel Marcel op in de cijfers van de GGD dat het aantal mensen dat zich eenzaam voelt in Zeist vrij hoog is. “Terwijl er veel aanbod is voor ouderen, maar het is versnipperd en er is weinig samenhang.” Zo ontstond het idee om gezamenlijk op te trekken rond het thema eenzaamheid. De gemeente zocht hiertoe contact met de lokale coalitie ‘Zeist tegen eenzaamheid’, een samenwerking van meerdere organisaties in Zeist waaronder welzijnsorganisatie MeanderOmnium, Kerk en Samenleving, Vier het Leven, Sportief Zeist, de Zonnebloem, Senior Support, de GGD, huisartsen en ouderenbonden.
De betrokken partijen kwamen tot het 75+ huisbezoek project. Het doel is tweeledig: 1. eenzaamheid onder zelfstandig wonende 75-plussers verminderen en voorkomen. 2. een beeld krijgen van hoe het met deze groep inwoners van Zeist werkelijk gaat.
“Ze kijken met de ouderen naar wat ze kunnen.”
Geluksgericht werken
De aanpak van het project is grondig. Vanuit de coalitie is een subsidie aangevraagd – én toegekend – bij het programma Versterking aanpak eenzaamheid van ZonMw. MeanderOmnium nam de rol op zich van organisatie en coördinatie achter de schermen. Elice Schut, sociaal werker bij MeanderOmnium: “Voor het afleggen van de huisbezoeken zijn we vrijwilligers gaan werven en trainen. In een workshop, die we samen met het Centrum voor Levensvragen geven, leren we hun om alert te zijn op signalen van eenzaamheid en om het gesprek aan te gaan over zingeving en een waardevol leven leiden. De werkmethodiek is geluksgericht werken, wat inhoudt dat ze met de ouderen kijken naar wat ze nog wel kunnen in plaats van niet meer. We hebben nu 47 vrijwilligers, waaronder studenten van de Vrije Hogeschool in Zeist, waarmee we ons doel van 50 bijna hebben gehaald.”
Voor en mét ouderen
De ouderenbonden vonden het belangrijk om ook de ouderen zelf te betrekken bij het project, zo stelt Elice. “Daarom hebben ze een klankbord samengesteld van 15 à 20 ouderen. Zij hebben bijvoorbeeld meegedacht over hoe we de ouderen aanspreken en het beste kunnen bereiken. We hebben enkele adviezen ter harte genomen en bijvoorbeeld onze brieven aangepast. Tussentijds zullen ze nog een keer meedenken over of we op het goede spoor zitten. We doen het dus niet alleen voor de ouderen maar echt met hen samen.”
In 2021 stuurt de gemeente Zeist de brief met uitnodiging voor een huisbezoek naar de 75-plussers. In de envelop zit ook een folder met informatie over de huisbezoeken. In maart zijn de eerste brieven verstuurd, en inmiddels hebben de 75-plussers in vier postcodegebieden in Zeist-Oost en Centrum de uitnodiging gehad. Er hebben al 200 mensen positief gereageerd.
“Natuurlijk houden we rekening met corona. Als iemand liever een wandeling maakt, kan dat ook.”
Wandelen kan ook
Als iemand aangeeft een afspraak te willen, neemt een vrijwilliger contact op. “Natuurlijk houden we rekening met corona”, zegt Elice. “Als iemand liever een wandeling maakt of af wil spreken op een locatie in de wijk, dan kan dat ook. Daarnaast is het mogelijk om een gesprek te voeren via de telefoon of beeldbellen. In dat geval wordt de oudere gebeld door een medewerker van maatschappelijk platform ‘bundel’ – een initiatief van pensioenuitvoerder PGGM, pensioenfonds PFZW en de ledencoöperatie PGGM&CO – dat zich als belteam aan dit project heeft gelieerd. Marcel: “Zelfs de directieleden bellen enthousiast mee.”
De huisbezoeken duren ongeveer een uur. Elice: “De vrijwilliger vraagt onder meer waar iemand behoefte aan heeft en wat zijn of haar wensen zijn. De gesprekken gericht op geluk en zingeving. En de vrijwilliger geeft informatie over wat iemand zelf kan doen om actief te blijven.” Ook krijgt de oudere het magazine Meedoen in Zeist, dat speciaal voor dit project is geproduceerd. Het is een gids vol inspiratie, verhalen en aanbod van activiteiten. “Als in het gesprek blijkt dat iemand meer nodig heeft, dan kijken we vanuit de coalitie wat we voor deze persoon kunnen betekenen.” De eerste terugkoppelingen van de vrijwilligers moeten nog binnenkomen.
“Zo’n effectmeting is in gemeenteland best uniek.”
Meten van effecten
“In februari hebben we aan alle ouderen in Zeist een schriftelijke enquête gestuurd”, vervolgt Marcel. “Met deze nulmeting willen we een beeld krijgen van hoe het met de ouderen gaat.” De vragen gaan onder andere over hun sociale contacten, activiteiten, het gebruik van internet, gevoel van geluk en zingeving. Voor het opstellen van de vragen over zingeving is Anja Machielse, hoogleraar Humanisme en Sociale Weerbaarheid aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht, gevraagd om mee te denken. Op de enquête is een hoge respons gekomen van 42%. “Na het 75+ huisbezoek project, naar verwachting begin volgend jaar, gaan we de enquête herhalen zodat we de effecten van de huisbezoeken in kaart kunnen brengen. Zo’n effectmeting is in gemeenteland best uniek.”
Meer informatie
Contact
Wil je meer informatie of heb je vragen, stuur dan een mailtje naar Zelda Meerdink, z.meerdink@zeist.nl, voor beleidsmatige vragen en naar Elice Schut, e.schut@meanderomnium.nl, voor vragen over de uitvoering van het 75+ huisbezoek project.