Zo pak je de Week tegen Eenzaamheid in jouw gemeente op

Wat is de Week tegen Eenzaamheid?

Sinds 2010 vindt elk jaar vanaf de laatste donderdag in september de Week tegen Eenzaamheid plaats. Het is een week vol met activiteiten die sociale contacten en sociale netwerken stimuleren. De Week vindt overal in Nederland plaats; deelname staat open voor elke gemeente en alle betrokken inwoners, vrijwilligers, maatschappelijke organisaties en bedrijven. De Week tegen Eenzaamheid kan in elke gemeente een andere invulling hebben. 

De Week wordt landelijk geïnitieerd vanuit het VWS-programma Eén tegen eenzaamheid. Landelijk is er de Eén tegen eenzaamheid-publiekscampagne.

Hoe kan een Week tegen Eenzaamheid eruit zien?

In elke gemeente ziet de Week tegen Eenzaamheid er anders uit. Het hangt af van de persoonlijke voorkeur en ervaringen, ambities, wensen, mogelijkheden in tijd en geld, betrokken partijen en de kracht van samenwerking. In sommige gemeenten wordt een event op één dag georganiseerd, in andere gaat het om enkele speciale activiteiten en weer andere gemeenten organiseren een compleet Week-programma waarin ook de relevante reguliere activiteiten in de spotlight worden gezet. Alles kan, zolang de activiteiten open, uitnodigend, laagdrempelig en zonder drang en dwang plaatsvinden!

Belangrijk om te beseffen is dat juist bestaande initiatieven een plek kunnen krijgen. Eventueel met een extra accent of aankleding, kun je reguliere activiteiten in het programma van de Week tegen Eenzaamheid opnemen en daarmee extra aandacht geven. Niet alles hoeft dus ‘nieuw’ georganiseerd te worden.

Veelvoorkomende onderdelen zijn:

• Gezamenlijke activiteiten rond koken, eten, sport & spel, bewegen, creativiteit, kunst & cultuur en natuur.
• Informatiemarkten waar (lokale) organisaties zichzelf presenteren.
• Deskundigheidsbevordering en themabijeenkomsten, zoals een training voor vrijwilligers in signaleren van eenzaamheid of een lezing van een ervaringsdeskundige.

Voorbeelden van een 'programmaboekje' zijn bijvoorbeeld deze van de gemeenten Hilversum, Nederweert en Gorinchem.

De betekenis van de Week tegen Eenzaamheid voor een gemeente of coalitie

Het meedoen aan de Week tegen Eenzaamheid biedt een gemeente of lokale coalitie verschillende mogelijkheden, ook in combinatie:

• de Week is een momentum voor alle partijen om naar toe te werken. Het is een goede gelegenheid om het beleid, de plannen en de samenwerking onder de aandacht te brengen. Dat momentum wordt versterkt door de landelijke publiekscampagne;
• Ook is de Week een aanleiding om samen in actie te komen. De Week activeert partijen en de onderlinge samenwerking;
• de Week kan een goede aanleiding zijn om activiteiten in een gemeente te bundelen en elkaar over het aanbod te informeren. Dit werkt vooral als een gezamenlijke agenda en programmering tot stand komen;
• de Week is een kans voor verbreding, om meer en nieuwe partijen te betrekken bij het onderwerp. De organisatie van een aantrekkelijk programma, de actie en energie van partijen kunnen inspirerend en uitnodigend werken om zich ook in te zetten rond eenzaamheid. Dat kan bijvoorbeeld speciaal gelden voor ondernemers;
• de Week biedt een kans om de aanpak van eenzaamheid te verdiepen, doordat partijen meer gaan samenwerken en nadenken over de behoefte en het aanbod;
• de Week biedt een kans op verduurzaming, doordat het belang van een integrale aanpak zichtbaar wordt als een grote verscheidenheid aan partijen betrokken raakt;
• de Week biedt goede kansen voor lokale publiciteit en zichtbaarheid, bijvoorbeeld voor de wethouder, een lokale coalitie, de aanpak van eenzaamheid als geheel of losse initiatieven.

De rol van de gemeente bij de Week tegen Eenzaamheid

Het staat elke gemeente geheel vrij om zelf te kiezen welke rol de gemeente bij de Week tegen Eenzaamheid wil vervullen. Denk daarbij aan:

• initiatief nemen: de gemeente kan het initiatief nemen om partijen samen te brengen en te stimuleren om de Week tegen Eenzaamheid op te pakken;
• faciliteren: de gemeente kan budget, ruimte, menskracht en andere middelen inzetten om de Week tot een succes te maken. Denk hierbij aan budget voor extra activiteiten, menskracht voor coördinatie of het beschikbaar stellen van ruimten in het gemeentehuis;
• helpen bij de communicatie: de gemeente heeft vaak eigen communicatiekanalen en krachtige contacten met lokale media. De gemeente kan aanbieden deze in te zetten bij de promotie van de Week;
• ontwikkelen en uitvoeren van activiteiten in de Week tegen Eenzaamheid. Hierbij gaat het meestal om randvoorwaardelijke, beleidsmatige activiteiten ten behoeve van het lokale netwerk. Denk hierbij aan start- en slotbijeenkomsten, een lezing, (mini-)symposium, workshop, dialoogtafel of werkconferentie en het aanbieden van trainingen aan bijvoorbeeld vrijwilligers rond herkennen, signaleren en bespreekbaar maken van eenzaamheid;
• inzet van bestuurders: de wethouder en/of de burgemeester kunnen tijdens de Week tegen Eenzaamheid deelnemen aan activiteiten. Dit kan opkomstverhogend werken en een signaal afgeven over het belang dat de gemeente aan dit onderwerp hecht.

De werkwijze van de gemeente bij de Week tegen Eenzaamheid

De rol die een gemeente voor ogen heeft bij de Week tegen Eenzaamheid bepaalt de benodigde werkwijze. De werkwijze kan uit de volgende onderdelen bestaan:

• nemen van initiatief: de gemeente beoordeelt zelf of met (kern)partners of het wenselijk en mogelijk is om mee te doen met de Week tegen Eenzaamheid;
• bij elkaar brengen van partijen: de gemeente roept de belangrijkste partijen bij elkaar om het initiatief te bespreken;
• begeleiden van het proces: de gemeente kan het samenwerkingsproces begeleiden om met elkaar tot keuzes, programmering, promotie en uitvoering te komen;
• voorbereiden en uitvoeren van activiteiten die de gemeente zelf op zich neemt;
• zorgen voor een evaluatie: door partijen bij elkaar te brengen, te laten debriefen en samen te bespreken wat goed ging, en wat een volgende Week tegen Eenzaamheid anders en beter kan. Uiteraard kan zo’n evaluatie nog diepgaander, door rapportage van bezoekersaantallen, noteren van verhalen, het gericht opvragen van feedback en evaluatiemails en -formulieren.

Meestal worden activiteiten die gericht zijn op inwoners georganiseerd door lokale partijen, zoals welzijns- en zorgorganisaties, ouderenbonden, bewonersinitiatieven, gebiedsteams, kunst- en cultuurorganisaties, buurtsportcoaches, ondernemers, geloofsgemeenschappen en het onderwijs.

Hulpmiddelen

De Week tegen Eenzaamheid vindt vooral lokaal plaats, overal in Nederland. Het landelijke actieprogramma stelt daarvoor verschillende hulpmiddelen beschikbaar. Een gemeente kan hier naar eigen inzicht gebruik van maken en in veel gevallen aanpassen aan de lokale situatie. Een deel is ook prima te gebruiken naast een eventueel eigen huisstijl voor de lokale aanpak. Het gaat om de volgende middelen:

Tot slot

We hopen dat je met de informatie op deze pagina geïnspireerd raakt en geholpen bent om over een eigen, lokale Week tegen Eenzaamheid na te denken en deze te organiseren. En ja: zo’n Week komt niet ‘zomaar’ tot stand, en vraagt de nodige inzet van veel mensen en organisaties. Door gericht keuzes te maken en waar mogelijk zaken als coördinatie en communicatie uit te besteden, kun je de gemeentelijke inzet beperken. Tegelijkertijd blijkt het organiseren van een Week tegen Eenzaamheid zonder meer een dankbare en belonende activiteit.

Contact

Heb je meer informatie nodig? Neem gerust met ons contact op via weektegeneenzaamheid@minvws.nl.

Veel succes!

Met veel dank aan de gemeentelijke meelezers voor hun waardevolle feedback!