Mirjam: "Het blijft balanceren op het scherp van de snede"

Weggelopen uit zelfbescherming

"Twee maanden voor mijn geboorte overleed mijn vader. Mijn moeder is een slimme bèta en een workaholic. Ze bepaalde graag wat anderen moesten doen en laten. Als Joodse opgegroeid in oorlogstijd stoot ze af wat ze liefheeft. De veiligheid die ze zelf niet had ervaren, kon ze niet doorgeven. Ik kreeg vooral te horen wat er niet goed was aan mij. Sinds mijn 40ste begrijp ik dat ik verwaarloosd ben. Dat heeft zich diep onderhuids in mij genesteld. Dwars door alles heen scheurt de eenzaamheid. Die laat me nooit los. Ik me niet veilig kunnen hechten. 

Een van de weinigen door wie ik me gezien voelde was meester Scholten, docent op de lagere school. Op mijn 17de ben ik van huis weggelopen. Ik brak radicaal met mijn moeder en minimaliseerde het contact met mijn tweelingbroer. Uit zelfbescherming. Als ik daaraan denk, voel ik weer die bult verdriet. Ik trouwde jong en kreeg in vijf jaar tijd vier kinderen. Zo probeerde ik mijn eigen basisveiligheid te creëren."

Tien jaar lang depressief als gevolg van een slaapstoornis

"Het moederschap hield me op de been. Al was – en is – er voortdurend een angst voor afwijzing. Dat mijn kinderen ineens zullen zeggen dat ik een slechte moeder ben. Vlak voor mijn 40ste raakte ik depressief en ben ik opgenomen. Eigenlijk wilde ik dood maar ik mocht het niet van mezelf. Ik ging aan de antidepressiva en ben gescheiden. Hij was geen verkeerde man, maar hij had zo zijn eigen issues. 

Tien jaar later ging het nog steeds niet beter met me. Ik was verschrikkelijk moe en had ademstops ’s nachts. Uit een grondig slaaponderzoek bleek ik een fors slaapapneusyndroom te hebben. Na de eerste nacht aan een luchtpomp werd ik wakker als een nieuw mens. Ik zag buiten mij maar ook binnenin mij letterlijk de zon weer schijnen. Toen realiseerde ik me dat ik tien jaar lang depressief en arbeidsongeschikt ben geweest als gevolg van een slaapstoornis. Dat was het begin van zeven gelukkige jaren."

"De dingen die ik had opgebouwd, mijn werk, vriendschappen, contact met buren in een nieuwe stad, mochten en konden niet meer. Ik schoot terug in mijn oude mechanisme.

De coronamaatregelen activeerden al mijn traumatriggers

Zeven jaar geleden heb ik een opleiding tot ervaringsdeskundigheid gevolgd en ben in dienst getreden bij Pameijer. Ik werk als ‘hoopverlener’ met mensen met een mentale disbalans of kwetsbaarheid. Onlangs zei een vrouw tegen me: ‘Ik lees jouw berichten op Facebook. Je hebt veel meegemaakt, maar je bent een doorzetter.’ Dat klopt. Ondanks de verliezen, de rouw, de gevoelens van neerslachtigheid en eenzaamheid, de suïcidale periodes en lichamelijke tegenslag zoals meerdere maagperforaties, ga ik door.

Maar het blijft balanceren op het scherp van de snede. Vorig jaar deed de corona daar nog een schepje bovenop. De maatregelen activeerden al mijn traumatriggers. De dingen die ik had opgebouwd, mijn werk, vriendschappen, contact met buren in een nieuwe stad, mochten en konden niet meer. Ik schoot terug in mijn oude mechanisme: de enige die ik kan vertrouwen ben ik zelf. Maandenlang heb ik nauwelijks een stap buitengezet. Corona heeft veel stukgemaakt.

Dingen waarmee ik geluk heb gehad

Nu ben ik 64. Nog drie jaar werken, dan ga ik met pensioen. Ik wil verhuizen naar München, waar mijn dochter woont. Tot die tijd ga ik door met mijn werk als GGZ-ervaringsdeskundige en als trainingsacteur en theatermaker. Zo’n twaalf jaar geleden heb ik me aangesloten bij een theatergroep. Mijn eerste voorstelling was ‘Laat je kisten’. Voor mij was het zo verhelderend om over suïcide te praten in een niet-therapeutische setting. Nu werk ik aan de onewomanshow ‘Herstellen doe je niet alleen’. Centrale boodschap hierin is het behouden van de regie. Ik wil zelf kunnen kiezen over mijn leven.

Mensen vragen me wel eens of de harde randen eraf gaan door erover te praten. Dat is niet zo. De wond blijft rauw. Ik zal mijn hele leven op een diep niveau blijven verlangen naar de liefde en erkenning van mijn moeder. Wat mij helpt, is dat ik de dingen waarmee ik geluk heb gehad – ik heb een goed werkend stel hersens – kan inzetten om voor een ander van betekenis te zijn. Dan ben ik hier niet voor niks.

Juni 2021

Praten over suïcide? Kijk op 113.nl