Een duurzame aanpak om eenzaamheid te verminderen vereist continu lokale inzet en samenwerking van organisaties, ondernemers en inwoners. Een lokaal netwerk helpt bij een duurzame aanpak tegen eenzaamheid. Hieronder staan tips over hoe je een lokaal netwerk opzet en onderhoudt.
Samenwerken met lokale partijen
Lokale organisaties, initiatieven en ondernemingen zijn vaak zeer betrokken bij de lokale samenleving en komen op een laagdrempelige manier in contact met de doelgroep. Ze kunnen zich inzetten door bijvoorbeeld eenzaamheid te signaleren, activiteiten voor klanten of werknemers te organiseren of door het bieden van kennis, menskracht en netwerken.
Een lokale coalitie opzetten in 5 stappen
Voordat je lokale partijen bij de aanpak van eenzaamheid gaat betrekken, is het belangrijk het nodige voorwerk te doen. Denk bijvoorbeeld na over welke doelgroep je wilt bereiken en waar de doelgroep komt.
Voorbeelden van lokale partijen die kunnen aansluiten bij een lokale coalitie tegen eenzaamheid zijn:
Inwoners, zoals ervaringsdeskundigen of bewonersverenigingen
Welzijnsorganisaties
Lokale ondernemers, zoals de kapper of de bloemist
Verenigingen, zoals de sportclub of de muziekvereniging
Voor de aanpak Eén tegen eenzaamheid is een handige stakeholderanalyse ontwikkeld. Deze kan je zelf of samen met de lokale Eén tegen eenzaamheid-adviseur invullen. Het stakeholderanalyse document kun je aanvragen via eenzaamheid@minvws.nl.
De ervaring leert dat persoonlijk contact zoeken met de organisatie het beste werkt om deze te betrekken. Door ‘gewoon’ langs te gaan en jouw verhaal te doen. Dit betekent daadwerkelijk: ‘erop af’: pak de telefoon, stap op de fiets en ga naar binnen. Sluit vooral aan bij de zorgen die zij kunnen hebben en de maatschappelijke impact die ze kunnen maken.
Een andere manier om partijen te benaderen is de groepsgewijze aanpak. Je kunt bijvoorbeeld een inspiratiesessie organiseren voor ondernemers en andere organisaties of aansluiten bij een bijeenkomst waar al veel lokale organisaties samenkomen.
Vervolgens is het van belang dat de partij ook echt tot actie overgaat, bijvoorbeeld door eenzaamheid te gaan signaleren, eenzaamheid meer bespreekbaar te maken of iets te organiseren. De toolkit voor bedrijven en organisaties helpt je op weg. Bied hier hulp waar nodig, zoals het aanreiken van voorbeelden van wat andere partijen hebben opgezet. In de fase van verleiding gaat het om luisteren, meedenken en creatief in actie komen om eventuele obstakels weg te nemen. Het is ook belangrijk om in te spelen op waar de ander energie van krijgt.
Kijk ook hoe je breder samen kan werken binnen jouw gemeente of met lokale coalities. Ga bijvoorbeeld eens in gesprek met de beleidsadviseur economie of sluit aan bij een regionale bijeenkomst om uit te wisselen met andere gemeenten.
Het is belangrijk om blijvend en oprecht aandacht te besteden aan de partij, zodat deze de betrokkenheid en inzet doorzet. Blijf meedenken en werken aan nieuwe initiatieven. En maak goede afspraken over de wijze en mate van betrokkenheid van verschillende partners. Probeer hier vooral ook in te zetten op de verbinding en samenwerking tussen partners. Creëer hier ook netwerkmomenten voor.
Betrek de partijen gezamenlijk in een lokale coalitie. Tijdens bijeenkomsten van de lokale coalitie kun je voortbouwen op je relaties met partijen, door je kennis en inzichten te delen. Zo versterk je de voortdurende verdere ontwikkeling van je lokale aanpak.
Tool: praatplaat
Met de praatplaat bespreek je de lokale coalitie vanuit drie invalshoeken. Uit deze invalshoeken haal je handvatten hoe je het eigenaarschap in de lokale coalitie versterkt en verduurzaamt.
Voorbeeld
In Zoetermeer is een Community opgezet die gezamenlijk de aanpak tegen eenzaamheid ondersteunt en uitvoert. Zij delen acties, evenementen, ideeën en kennis met elkaar, zodat ze echt impact kunnen maken. Je kan je aanmelden als deelnemer bij een thema groep (of er zelf een initiëren). In deze themagroepen organiseren deelnemers activiteiten rondom een bepaald thema.
Tool: Kom erbij met kunst en cultuur
Centra voor de kunsten en talloze kunstenaars organiseren steeds vaker activiteiten en programma’s in verzorgingshuizen, sociale werkplaatsen, asielzoekerscentra, ziekenhuizen, buurten en wijken, gevangenissen, enzovoort. Kunstenaars doen een beroep op de talenten en mogelijkheden van deelnemers. Deze focus zorgt ervoor dat iemand weer eigenwaarde en positieve gedachten ontwikkelt. Om zo eenzaamheidsgevoelens te verminderen. Ga naar de handreiking van Kom erbij met kunst en cultuur van LKCA.
Tool: 'Betrokken buurten tegen eenzaamheid'
Bewonersinitiatieven richten zich op het verbinden van buren en het organiseren van ontmoetingen, zodat er een welkome buurt ontstaat. De toolkit 'Betrokken buurten tegen eenzaamheid' is speciaal ontwikkeld voor en door bewonersinitiatieven die eenzaamheid willen verminderen of voorkomen in hun buurt of dorp. Voor gemeenten staat er ook waardevolle informatie in. Ga naar de toolkit Betrokken buurten tegen eenzamheid van LSA bewoners.
Inspirerende praktijkverhalen
“Als adviseur sluit je aan bij wat gemeenten al doen en kijk je samen naar de mogelijkheden”
Voor Chantal van Arensbergen en Bas van der Heijden is een alinea in een beleidsbrief of collegebesluit al genoeg om gemeenten verder te helpen bij hun aanpak tegen eenzaamheid. Als adviseurs Eén tegen eenzaamheid staan zij klaar voor gemeenten, ook als er nog niet veel op papier staat. “Ga met ons in gesprek”, zegt Chantal. “Door het vertellen waar je mee bezig bent, kan ik al een frisse blik geven van hoe het ervoor staat.” Lees dit interview
“Een groeiend aantal organisaties heeft structureel aandacht voor eenzaamheid”
Ester Vlaming is coördinator van het netwerk Utrecht Omarmt, de lokale coalitie waarin meer dan 80 organisaties en bedrijven de handen ineenslaan om eenzaamheid in Utrecht te verminderen. Wat is de waarde van haar werk voor de lokale coalitie?
Een muziekschool als partner in de lokale aanpak
Bij de lokale aanpak van eenzaamheid spelen ondernemers steeds meer een rol. Ook in de gemeenten Hillegom en Lisse. “Met de succesvolle eerste Week van de Ontmoeting vorig jaar wordt het steeds makkelijker om partners erbij te betrekken”, zegt directeur Nadine Stolk.
